GENEALOGIE WEVER

ontstaan van de

achternaam Wever

De Wever-familie vindt zijn oorsprong in het oude Westerwolde. Generaties lang hebben ze daar gewoond en gewerkt. Pas in de twintigste eeuw zwerven ze, als kinderen van hun tijd, uit over geheel Nederland en soms ver daarbuiten. De familiegeschiedenis gaat circa vijfhonderd jaar terug als de tot nu toe oudst bekende voorvader, ene Gerdt Huisinghe, begin zestiende eeuw wordt geboren in Onstwedde. De familienaam Wever is dan nog niet aangenomen. Pas generaties later is dat het geval. Met de invoering van de Burgerlijke Stand in 1811 wordt ook het aannemen van een achternaam verplicht. Een vaste achternaam was van wezenlijk belang voor het welslagen van de Burgerlijke Stand. De “kleine luijden” voerden tot aan dat moment vaak een patroniem. Een patroniem is een naam die is afgeleid van de naam van de vader (bijvoorbeeld Geert Harms is het patroniem van Geert, zoon van Harm). Dit systeem had tot gevolg dat de achternamen per generatie wisselden. Aan het einde van achttiende eeuw werden de patroniemen geleidelijk aan vervangen door achternamen. Niet alleen voor de Burgerlijke Stand maar ook omdat het een zekere status gaf, die vanaf dan niet meer alleen was voorbehouden aan de welgestelden. Mensen die met de invoering van de burgerlijke stand in 1811 geen achternaam hadden moesten er één bedenken en die naam werd geregistreerd in registers van naamsaanneming. Regels voor de naamsaanneming waren er niet. Sommigen kiezen hun patroniem als achternaam (Jansen, Hendriks, Roelofs) anderen kiezen voor een naam waar hun oorsprong in doorklinkt (bijv. Osnabrugge, De Vries, of Van der Heide). Ook gebeurde het dat de aangever bij het plechtige moment van het optekenen van de achternaam zo keurig mogelijk Nederlands probeerde te spreken. Katoen kon daardoor veranderen in Katuin en Nijstiel in Niestijl. Ook omdat niet iedereen wist hoe zijn naam geschreven moest worden. Ambtenaren moesten afgaan op de klank; een bekend voorbeeld daarvan is de verbastering van de welluidende Franse naam Du Celliee in het net zo klinkende Dusseljee. Iemand die het niet zo hoog in zijn bol had koos voor Arbeider of Werkman. Anderen zochten het juist hogerop met Prins, Keizer, Koning, Baron, of De Graaf. Dat niet iedereen even serieus omging met hun keuze is bekend. Namen als Naaktgeboren of Klungel zijn daar voorbeelden van. Er waren grapjassen die hun bijnaam of hun reputatie in hun naam hebben laten doorklinken. Zo kreeg je namen als Jan Berends Borrel, Evert Brandewijn en Jan Pottjebier…. Gelukkig voor zijn nakomelingen was de stamvader van de Wevers wat serieuzer! Het ontstaan van de achternaam Wever Twee nazaten van Gerdt Huisinghe, ene Berent Hiskes en zijn broer Alver Hiskes, zonen van Hiske Alvers en Sibilla Jans Thedingh, nemen de achternaam Wever aan. Waarom de naam Wever? In de Burgerlijke Stand is terug te vinden dat Berent Hiskes zijn kost verdiende met het weven van stoffen; zijn beroep was wever! Broer Alver is “landgebruiker”, landbouwer. Volgens de akten had hij dus geen verwantschap met het weversvak. Misschien dat hun vader zich ruim voor de invoering van de Burgerlijk Stand al tooide met de achternaam Wever? Waarschijnlijk niet , want in het sterfboek van Onstwedde wordt hij in 1790 genoemd als Hiske Alvers. Ook hun zus Antke wordt bij haar overlijden in februari 1811 in het sterfboek genoemd als Antke Hiskes. Twee feiten waar de naam Wever genoemd had kunnen worden als vader Hiske de achternaam Wever al had aangenomen. Aannemelijker is dat Alver, die in 1811 allang getrouwd is en kinderen heeft, uit verbondenheid met zijn oudste broer zich heeft laten registreren met de achternaam Wever. Uiteindelijk waren de beide broers bij de naamsaaneming in 1811 nog als enigen van zes kinderen van het ouderlijke gezin in leven. Opmerkelijk is dat in de overlijdensakte van Alver (1846) is voor het eerst zijn achternaam Wever te lezen is; bij het huwelijk van zoon Hiske (1836) noemt hij zich nog Alver Hiskes, terwijl zijn dochter Jantijn bij haar overlijden in 1833 wel de achternaam Wever draagt. Blijkbaar heeft het jaren geduurd voordat men was gewend aan een achternaam. Voor het vervolg beschouwen we Hiske Alvers als de stamvader van de familie Wever! Misschien dat het nu al duizelt van de namen? Om het overzicht te behouden wordt verwezen naar de afbeelding hieronder; via de gele vlakken is in rechtstreekse lijn de stamreeks van Gerdt Huisingh tot aan de beide broers Berent en Alver Wever weergegeven.

Home

Home