Musselweg 104

Op 22 januari 1858 is er in Onstwedde een publieke verkoping van onroerend goed van de Onstwedder familie Sterenborg. De familie veilt meer dan zeventig percelen land in Westerwolde. Ook in Mussel hebben ze bezittingen. Dochter Dedken Geerts Sterenborg is o.a. eigenaar van: “Eene veenplaats, op de Kiel nabij de Mussel, sectie C nummer 101, groot 10 bunder, 23 roeden en 80 ellen ”. Het gaat om een stuk grond gelegen tussen de Musselweg en de huidige Ondersteveenweg. Het is nog te ontginnen grond en er zal hard gewerkt moeten worden om het geschikt te maken voor de landbouw. Willem Hendriks Moorlag ziet dat zitten en wordt voor ƒ1300 de nieuwe eigenaar. Hij woont dan al ergens in Mussel, waarschijnlijk al op deze plek; we gaan het nog nazoeken. Willem is op de veiling een “buitenbeentje”; te midden van tientallen, blijkbaar rijkere kopers, wordt hij er in de akte uitgelicht omdat hij als enige een borg nodig heeft. Schoonvader Harm Meemes Folkers van Zandtangerweg 4 staat borg (bron RHC GrA 122-133-13) . In 1859 staat er een woning. Willem Hendriks Moorlag vinden we in het geboorteregister én in het huwelijksregister van de gemeente Onstwedde terug met de achternaam Moorlach. Bij de geboorte-aangifte van - zijn kinderen wordt zijn naam voor het eerst als Moorlag geschreven. Van de zeven kinderen van het gezin Moorlag overlijden er vijf op een jongvolwassen leeftijd. Het overlijden van kinderen hoorde bij het alledaagse leven. Kinderen waren vooral in hun eerste levensjaren erg kwetsbaar; door het ontbreken van goede medicijnen kon een eenvoudige verkoudheid al leiden tot de dood. De kinderen van Willem en Alke hebben de kinderjaren echter goed doorstaan; des te opmerkelijker dat deze vijf kinderen komen te overlijden in de leeftijd tussen 18 en 26 jaar oud. Met het overlijden van dochter Geertje in 1884 is er geen vrouw meer die voor de huishouding kan zorgen. In datzelfde jaar trouwt Willem met Jacobje (Jopke) Pronk. Op 14 mei 1898 vindt Willem het nodig om zijn bezit onder zijn twee overgebleven kinderen, Hendrik en Hans, te verdelen; notaris Rodi tekent de boedelscheiding op. De waarde van de bezittingen wordt geschat op ƒ2500,-. Hans koopt van zijn vader en stiefmoeder het woonhuis met de helft van de grond; Willem en Jopke houden het recht van vruchtgebruik en inwoning bij Hans en Jantje. Hendrik koopt de aan de Bovensteveenweg grenzende helft. In de koopprijs wordt het erfdeel van de kinderen als korting verrekend (bron RHC GrA T122-232-82) . Na de koop bouwt Hendrik een huis op zijn nieuwe perceel; diens vervolg is te lezen op Musselweg 104a . Op 12 maart 1900, na het overlijden van vader Willem, houden de erfgenamen een boeldag. Veel boerengereedschap, een koe en twee varkens. Maar ook een hoop oogst-producten en zaaigoed. Om een beeld te krijgen wat er zoal aan veldgewassen werd verkocht: 25 hectoliter aardappelen, 4 partijen boekweit, 2 partijen rogge, 1 partij haver, 4 partijen rogge op het veld, 8 partijen hooi, 12 partijen stro. De gehele opbrengst was ƒ323,50 (bron RHC GrA T122-236-46) . Omstreeks 1918/1919 gaat het woonhuis van Hans en Jantje door brand verloren. Er is geld nodig voor de wederopbouw en Hans leent op 15 december 1919 ƒ3000 van zijn buurvrouw Alida Smith, weduwe van Filippus Tuin (bron RHC GrA 120-96-776) . In 1920 wordt gestart met de herbouw van de woning op een plek, dichter aan de weg gelegen. Na het overlijden van Hans koopt jongste zoon Harm, op 11 september 1949 , voor ƒ9000 het boerderijtje uit het erfdeel van zijn ouders (bron: RHC GrA 2207-7009-108) . Een dochter van Harm en haar man zijn de huidige bewoners; de vierde generatie! Wordt vervolgd….. Musselweg 102 Musselweg 104a Musselweg 71 t/m 115

Foto genomen tegen de muur van Musselweg 104: zittend v.l.n.r. Abel Boels, Alke Moorlag, vader Hans Moorlag, moeder Jantje Moorlag, Harmke Moorlag, Geert Wubs. Staand v.l.n.r. Annie Stik, Rieks Moorlag, Willem Moorlag, Gine Beekman, Hendrik Moorlag, Maria de Roos, Gezina Kamies, Harm Moorlag, Jan Moorlag, Henderika Köller, achteraan: Jan Moorlag, Elsien Staas (collectie fam.Sterenborg-Moorlag, Mussel).

Situatie 1859; op perceel 1646 zien we het huis van Willem (bron: Kadasterviewer) .

situatie omstreeks 1921; perceel 1372 is Musselweg 104

Kadastertekening uit 1899; op het oorspronkelijke perceel van Musselweg 104 staan maar liefst vier huizen! Hans Moorlag woont op perceel 6457 (Musselweg 104). Hendrik Moorlag woont op perceel 6463 ( Musselweg 104a ). Feibe de Roo woont op perceel 6458 (Musselweg 104b) en Auke de Roo op perceel 6460 (Musselweg 104c).

Foto’s omstreeks 1967 (collectie RHC GrA 802 595/596)